Сіз білуіңіз қажет!
Пневмония – өкпенің респирациялық бөлшектерінің басым зақымдануымен, альвеолалардың экссудациясымен сипатталатын, бірақ зақымдалған анатомиялық құрылымдардың бұзылысына әкелмейтін өкпенің жедел инфекциялық қабыну процесі.
Пневмонияның дамуына көптеген қоздырғыштар – бактериялар, микроплазма, хламидия, легионелла, саңыраукұлақшалар, қарапайымдар т.б. әкеледі. Этиологиясына карай пневмонияның 40-қа жуық түрлері белгілі. Бұл салада вирустардың тікелей әсері толық дәлелденбеген. Көптеген мәліметтер бойынша вирустар тыныс жолдарының жыбыр эпителиін зақымдау, қорғаныс қасиетін төмендету арқылы бактериялық флораның енуіне жол ашады. Грипптің, ЖРВИ эпидемияларында пневмония жиіленеді.
Белгілері:
– Бірден қалтырап, ыстықтың көтерілуі;
– Дем алыстың жиілеуі, одан қырылдаған немесе сырылдаған дыбыстың шығуы;
– Әр дем алған кезде пневмония дем шығарған сайын мұрынның желбезегі көтеріліп пневмония басылып тұрады;
– Дененің ысуы (кейде жаңа туған нәресте немесе қарт адамдар, әсіресе әлсіз адамдар, ауыр екпе қабынуымен ауырғанда температура айтарлықтай кетерілмейді);
– Жөтел (түсі сары, жасыл немесе қошқыл қоңыр, не сілекейге аздап қан араласқан);
– Кеуде ауырады;
– Науқастың халі ауырлайды;
Пневмонияның асқынуы
Пневмонияның ағымы күрделі, бронх-өкпе және басқа да қабыну және реакциялық процестердің дамуымен бірге жүреді, тікелей пневмониядан туындаған. Пневмонияның барысы мен нәтижесі негізінен асқынулардың болуына байланысты. Пневмонияның асқынуы өкпені және экстрапроминантты болуы мүмкін.
Пневмонияның өкпе асқынулары обструктивті синдром болуы мүмкін, абсцесс, өкпе гангренасы, өткір респираторлық ақаулар, парапневмоникалық эксудациялық плеврия.
Пневмонияның созылмалы асқынулары арасында жедел жүрек-өкпе қабынуы жеткіліксіздігі дамиды, эндокардит, миокардит, менингит және менингоэнцефалит, гломерулонефрит, инфекциялық токсикалық шок, анемия, психоз және т.б.
Пневмонияны емдеу
Пневмониямен ауыратын адамдар, ереже бойынша, Жалпы терапия бөлімінде немесе пульмонология бөлімінде ауруханаға жатқызылады. Ыстық кезеңінде төсек демалысы беріледі, жылы сусын көп, жоғары калория, дәруменге бай тағам. Тыныс алу жүйесінің жеткіліксіздігінің белгілері болған кезде пневмониямен науқастар оттегі ингаляциясына тағайындалады.
Пневмонияның негізгі емі – бұл антибиотикалық терапия. Мүмкіндігінше антибиотиктерді тағайындаңыз, патогенді анықтауды күтпестен. Антибиотиктерді таңдау дәрігерге жүктеледі, өзін-өзі емдеуге жол берілмейді!
Пневмонияның алдын алу және сақтану
Үй-жайды үнемі желдетіп отыру, тұрғын үйді таза ұстау;
Қозғалыс режимін сақтау: таза ауада серуендеумен бірге қалыпты физикалық жүктемелер ауырып қалу мүмкіндігін төмендетеді;
Жалпы, нығайтқыш іс-шараларды жүргізу: профилактикалық массаж, шынықтыру, су процедуралары;
Дұрыс өмір салтын ұстану: зиянды әдеттерден бас тарту, қалыпты дене жүктемелерімен толыққанды демалысты ауыстыру;
Қатты салқындаудан аулақ болу;
Тыныс алу органдарының созылмалы ауруларын емдеу курсынан уақытында өту.
Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздеңіз!
Н. НҰРЛАНБЕК,
ЖИТС- тің алдын алу және онымен күресу орталығының эпидемиолог дәрігері.