Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» атты Қазақстан халқына төртінші Жолдауында инфрақұрылымға қатысты өзекті мәселелерді шешу қажеттігі туралы айтылған болатын.
Бұл жұмыс, ең алдымен, энергетика және коммуналдық шаруашылық саласында жүргізілуге тиіс.
Энергетика және коммуналдық шаруашылық саласын жаңғырту жөніндегі ұлттық жобаны жыл соңына дейін бекіту керек. Коммуналдық ресурстарды үнемдеу мәдениетін қалыптастыру – өте өзекті мәселе. «Көп тұтынсаң – көп төлейсің» қағидатын басшылыққа алу қажет екендігі туралы атап өтті.
2024 жылы тарифтерді саралау бойынша қолданыстағы заңнамаларға бірқатар өзгерістер енгізілді, оның бірі жеке тұлғаларды табиғи ресурстарын үнемдеуге ынталандыру үшін қызметтерді әлеуметтік нормамен тұтыну болып табылады .
Жеке тұлғаларды ресурс үнемдеуге ынталандыру мақсатында, бірінші топ халық санатына жататын жеке тұлғалар бойынша сумен жабдықтаудың реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифі тұтынушылардың мынадай санаттары сараланады:
1-кіші топ –1 адамға шаққанда айына 3 м3-ге дейін реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынатын халық санатына жататын жеке тұлғалар;
2-кіші топ – 1 адамға шаққанда айына 3 м3-ден астамнан 5 м3-ге дейін реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынатын халық санатына жататын жеке тұлғалар;
3-кіші топ – 1 адамға шаққанда айына 5 м3-ден астамнан 10 м3-ге дейін реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынатын халық санатына жататын жеке тұлғалар;
4-кіші топ –1 адамға шаққанда айына 10 м3-ден астам реттеліп көрсетілетін қызметтерді тұтынатын халық санатына жататын жеке тұлғалар және суды есепке алудың жеке аспаптары жоқ жеке тұлғалар.
1 адамға шаққандағы 1 айдағы есепке жазудың жалпы көлемін есептеу кезінде тұтынылған көлемге:
3 м3- -ге дейін – Халық санатына жататын жеке тұлғалар
3 м3-ден астамнан 5 м3-ге дейін – 1,2 * Халық санатына бекітілген тариф деңгейі көбейтіндісі.
5 м3-ден астамнан 10 м3-ге дейін – 1,5 * Халық санатына бекітілген тариф деңгейі көбейтіндісі.
10 м3-ден астамнан – 2 * Халық санатына бекітілген тариф деңгейі көбейтіндісі.
“Халық санатына жататын жеке тұлғалар” тұтынушылардың бірінші тобы 2, 3, 4-кіші топтарының тарифтерін қолдану кезінде субъект алған қосымша кіріс реттеліп көрсетілетін қызмет бойынша жабдықтар мен желілерді жаңғыртуға, реконструкциялауға, сондай-ақ негізгі құралдарды (жабдықтарды) сатып алуға бағытталады.
Уәкілетті орган бекітілген тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті талдау кезінде қосымша кірістің мақсатқа сай пайдаланылмағанын анықтаған жағдайда, негізсіз кіріс субъектінің бекітілген барлық кірісінен алынып тасталады.
Сумен жабдықтау саласында саралау тарифі 5 ТМС енгізілді, олар:
«Түркістан су» МКК (31.07.2024ж №42-НҚ бұйрығымен 2024 жылдың 1 қыркүйегінен бастап қолданысқа енгізілді),
«Жетісай су» ШЖҚ МКК (20.09.2024ж №61-НҚ бұйрығымен 2024 жылдың 1 қазанынан бастап қолданысқа енгізілді),
«Сарыағаш-тұрмыс» МКК (29.11.2024ж №88-НҚ бұйрығымен 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілді)
«Шолаққорған-Су»МКК 2 участкасы (04.11.2024ж №78-НҚ бұйрығымен 2024 жылдың 1 желтоқсанынан бастап қолданысқа енгізілді)
«Тұраркент-су» МКК (06.02.2025ж №8-НҚ бұйрығымен 2025 жылдың 1 наурызынан бастап қолданысқа енгізілді)
Жылу энергиясымен жабдықтау саласында тарифтерді саралаужалпы ауданның мөлшерін ескере отырып жылу энергиясын тұтынудың әлеуметтік лимиттерін белгілеу шеңберінде бірінші топ тұтынушылары, халық санатына жататын жеке тұлғалар үш кіші топқа бөлінеді:
1-кіші топ – халық санатына жататын жеке тұлғалар, жылытылатын аудан 100 м2 -ге дейін;
2-кіші топ – халық санатына жататын жеке тұлғалар, жылытылатын аудан 100-ден астам және 200 м2-ге дейін;
3-кіші топ – халық санатына жататын жеке тұлғалар, жылытылатын аудан 200 м2 -ден астам.
Кіші топтар үшін жылу энергиясымен өткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф былайша айқындалады:
1-кіші топ – халық санатына жататын жеке тұлғалар, жылытылатын аудан 100 м2-ге дейін:
Tкіші топ.1 = Тхал1, мұндағы:
Тхал.1– халық санатына жататын жеке тұлғалар – 1-кіші топ тарифі;
2-кіші топ – халық санатына жататын жеке тұлғалар, жылытылатын аудан 100-ден астамнан 200 м2 -ге дейін;
Tхал. 2=Тхал.*1,1, мұндағы:
Тхал.2 – халық санатына жататын жеке тұлғалар– 2-кіші топ тарифі.
Бұл ретте белгілі бір көлем үшін халықтың 1-кіші тобына сияқты халық санатына жататын жеке тұлғалардың тарифтері қолданылады, қалған көлемге халықтың 2-кіші тобы үшін жеке тұлғалардың тиісті тарифі қолданылады.
3-кіші топ – халық санатына жататын жеке тұлғалар, жылытылатын аудан 200 м2-ден астам:
Tхал.3=Т орташа босату тарифі
Тхал.3 – халық санатына жататын жеке тұлғалар – 3-кіші топ тарифі;
Бұл ретте белгілі бір көлем үшін халық санатына жататын жеке тұлғалардың тарифтері халықтың 1 және 2-кіші тобына сияқты қолданылады, қалған көлемге халықтың 3-кіші тобы үшін жеке тұлғалардың тиісті тарифі қолданылады.
Жылу энергиясын жабдықтау саласында саралау тарифі 3 ТМС енгізілді, олар:
«Кентау-сервис» МКК (02.08.2024ж №-43-НҚ бұйрығымен 2024 жылдың 1 қарашасынан бастап қолданысқа енгізілді)
«Шолаққорған-Су» МКК (06.11.2024ж №80-НҚ бұйрығымен 2024 жылдың 1 желтоқсанынан бастап қолданысқа енгізілді)
«Сарыағаш-Тұрмыс» МКК (13.12.2024ж №103-НҚ бұйрығымен 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілді)
Бұл салада да, аталған әлеуметтік нормадан түсетін пайда субъектімен тек қана желелерді қайта жаңғырту, жөндеу, модернизациялау және активдерді жаңартуға бағытталатын болады.
ҚР ҰЭМ Табиғи монополияларды реттеу комитетінің
Түркістан облысы бойынша департаменті.