Мемлекеттік тіл мәртебесін көтеру әрқашан да өзекті мәселелердің бірі. Қазіргі таңда қала бейнесін айқындайтын тарихи маңызы бар ескерткіштерден бөлек, қала тұрғындарымен қоса, келген қонақтар жиі бас қосатын қоғамдық орындар екені белгілі.
Яғни қазақ тілінің мәртебесін арттыруға бірден-бір ықпал ететін, оның қолданыс аясын кеңейтуде айрықша маңызы бар ол әрине, көрнекі ақпараттар мен жарнамалар. Ал осы тұста сыртқы жарнама мен көрнекі ақпарат мәтіндерінің тіл тазалығын дұрыс ұстануы, ондағы сауатсыздық ономастика саласының ғана емес, бүгінгі қазақ қоғамындағы жиі сынға ұшырайтын, аса өзекті мәселелердің бірі.
Айта кетейік, жарнама жасау, тарату, оларды орналастыру мәселесі Қазақстан Республикасы «Жарнама туралы» Заңымен реттеледі. Заңның негізгі мақсаты – жөнсіз жарнамаға жол бермеу және оларға тыйым салу.
Осы тұста аталған заң қаладағы қоғамдық орындарда қаншалықты дұрыс сақталады деген сұрақ туындайды. Көкейтесті сауалға жауап алу үшін бүгін Түркістан қаласы бойынша сыртқы жарнама мен көрнекі ақпаратты, жарнама тілін реттеу және жүйелеу мәселелері жөнінде түсіндірме жұмыстарын жүргізу мақсатында құрылған насихат тобы қаладағы бірқатар қоғамдық орындарды аралады. Топ құрамында қалалық әкімдіктің жауапты мамандары мен шаһардағы мөлтек аудандардың сектор меңгерушілері сондай-ақ, қалалық әкімдікке қарасты мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Қадырболат Мұсағалиев насихат тобының төрағасы болып көш бастап, тексеру жұмыстарын бастады.
Ең алдымен насихат тобы Байбұрт көшесіндегі «Rizo Burger» фаст-фуд желісінің мәзірін тексеріп, ондағы бірқатар кемшіліктерді алға тартып, ескерту жасады. Сонымен қатар, осыған дейін ескерту алған кафе-дәмханаларды қайта пысықтап, тексерген болатын. Атқарылған насихат жұмыстарының нәтижесінде «Кәусар» шайханасының мәзірі толықтай қазақ тілінде қайта жаңарып, ескертпелерге құлақ асқан. Келесі кезекте насихат тобы Әйтеке би көшесіндегі орыс тілінде жазылған маңдайшалар мен «Эдем» мейманханасына ескерту жасап, 15 күннің ішінде айтылған олқылықтарды түзетуді ұсынды. Өз кезегінде қалалық әкімдікке қарасты мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Қадырболат Мұсағалиев сыртқы жарнамалар мен көрнекі ақпараттардың сауатты жазылуы қалалық әкімдіктің басты назарында екенін нақтылап айтты. Яғни мұнымен жұмыс тоқтап қалмайтынын, керісінше үгіт-насихат жұмыстарының артатынын жеткізді.
Жарнама тек әдемі бояуы бар қызылды жасылды көрнекі дүние емес, себебі сауатты жарнама – мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеруде айрықша мәнге ие, нақтырақ айтқанда тіл тазалығының айқын көрінісі. Ендігі кезекте кәсіп иелері болсын, мемлекеттік емес ұйымдар болсын сыртқы жарнама мен көрнекі ақпараттың сауатты жазылуына аса мән берсе, тіл тазалығы сақталары сөзсіз.
P.S.
Осыдан біраз бұрын редакция ұжымының ішінде дәл осы мәселені талқыға салып едік. Қоғам белсенділерінен құралған тіл заңдылығын бақылайтын жұмысшы топтың тірлігі не болды деген сұрақтың аясында. Көп өтпей Түркістан қалалық мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Қадырболат Мұсағалиевтен аталған мәселеге қарсы әрекет ету бойынша шақырту алдық. Содан соң тарихи мекеннің руханиятына қозғалыс әкелетін іс басталып жатыр екен ғой деген ой түйдік. Жаңа басшыға салада жаңа табыстар тілейміз. Қай өңірде тумасын, ұлы даланың қай қиырында жүрмесін отаным, туған мекенім дейтін жанның тірлігі осылай басталса керек.
Ұлпан АБДІРАХМАН.