Жуырда Түркия мен Әзірбайжаннан бір топ қаламгерлер Түркістан төрінде жиналып, сан ғасырлық Сауран ауданындағы ескі қалашықтар мен бірқатар киелі орындарды аралады. Бір аптаға жоспарланған достық шараны Қазақстан Жазушылар Одағы төраға орынбасары, ақын Қасымхан Бегманов, әдебиеттанушы Досбол Ислам және аудармашы Гүлназ Файзулла ұйымдастырды. Арыстан баб пен Ясауи кесенелеріне зиярат жасаған меймандар атажұрттың белгісі ретінде өздерімен бір уыс топырақ ала кетті.
Сондай-ақ, рухани саяхаттың жалғасы шаһардағы профессор Құлбек Ергөбек негізін қалаған, Мария Құрышбаева басқарып отырған Түркі тілдес халықтар кітапханасында өтті. Құлбек Сәрсенбайұлы қонақтарды кітапханада күтіп алып, кітап қорымен таныстырды. Әсерлі сұхбат, әдемі тілектер айтылып, қаламгерлер бір – біріне өз туындыларын сыйлады. Бұдан бөлек қонақтар Кентау қаласындағы жазушы Есқара Тоқтасынұлының үш томдық шығармалар жинағының тұсаукесеріне қатысып, ізгі тілектерін білдірді.
– Жүрегі атажұртым деп соққан Түркия және Әзербайжан елінен Түркия Республикасы, Муғла облысы, Фетхие Жазушылар одағының басшысы Жошкун Карабулут бастап келген 20-дан астам ақын-жазушыларды бабаларының мекені болған Өгізтауға, яғни Оғыз хан өмір сүрген қонысқа (Оғызхан қаласы) апардық.
Қаратау бөктерінде қазіргі Сауран ауданы Бабайқорған ауыл округіне қарасты Өгізтауда VIII-XIІ ғасырларға дейін Оғыз тайпалары мекен еткен ортағасырлық қалалардың орнына бардық. 17 сәуірден бері қасиетті Түркістан өлкесіне табан тіреп, «ата-жұртым» деп қастерлеген ағайындар бабалар мекенін аралап, киелі орындармен танысты.
Тарихшы ретінде менің түбі бір бауырлас меймандарды бір замандарда бабалары өмір сүрген Өгізтауға апару керек деген ұсынысымды қонақтардың қасында күні-түні болып, барлық шараларды ұйымдастырып жүрген Гүлназ Файзулла мен Досбол Ислам бауырыма айтқанымда олар қуана келісіп, қонақтарға ұсынысымды айтыпты. Олар да ойланбастан жүректері алып-ұшып барамыз деген. Осы бойынша саяхат ұйымдастырып беруге ұсынысымды Сауран әкімдігіндегі азаматтарға айтқан едім. Қашанда ұлттық құндылық, рухани істерге қолдау көрсетіп жүретін Сауран ауданы әкімі Мақсат Асылбекұлы және Сауран ауданының мәслихат төрағасы Сержан Байсбаев бастаған азаматтар қолдап, нәтижесінде тамаша саяхат өтті. Аудан әкімі қатыса алмағанмен, азаматтар сәлемін жеткізді. Осындай ұлағатты, тарихи әрі рухани іс-шараға атсалысып, екі киіз үй тігіп, мол дастархан жайдырған Сержанға және басқа да ауылдастарға, Абай ауылындағы белгілі ардагер орманшы, аңшы Темірхан Бимаханұлы ағамыз бастаған жерлестерге алғысымыз шексіз.
Х ғасырдай уақыт өткенде ата-бабаларының мекеніне алғаш рет аяқ басып, топырағын иіскеп мейірленген, жүректері толқып, көздеріне жас алған түркілік бауырлардың сол сәттегі сезімін айтып жеткізу мүмкін емес. Ағайындар тіптен сол жерден бір-бір уыс топырақ алып, өздерімен бірге ала кетуді де жоспарлады.
Айта кетейік, VIII-XI ғасырларда қазақ даласында мекен еткен оғыз тайпаларының бірқатары 11 ғасырдың басында Қапқаз таулары мен Анадолы жаққа көшіп кеткен, яғни қазіргі Әзербайжан Республикасы, Түркия елдерінде тұрып жатқан бауырлас ұлттар (түріктер, әзірбайжандар т.б) солардың ұрпақтары.
Біздер алдымен Сауран қалашығына саяхаттап бардық, сосын Үкаша ата киелі орнына барып, тағзым еттік. Одан кейін Оғыз хан мекеніне аттандық. Қасымызға Өгізтау тарихи мекеніне 2004 жылдары архелогиялық барлау жұмыстарын жүргізіп, қола дәуірі мен орта ғасыр дәуіріне тән екі қала мен өте көп қорымдардың орнын анықтаған белгілі археолог ғалым, профессор Мадияр Елеуовтің шәкірті, археоло-гия ғылыми-зерттеу институты қызметкері Мэлс Бақтыбаевты ертіп бардық. Мэлс бауырымыз Оғыз хан мекеніндегі қаланың тарихын таныс-тырып, бірқатар мәліметтер берді, – деп жазды журналист, тарих ғылымдарының магистрі Тельман Бейсенов фейзбук парақшасында.
Әдеби-рухани сапар аясында түбі бір туыс елдердің қаламгерлері қасиетті Түркістан өңірінің тарихымен танысып, атажұртқа деген қимастық сезімдерін білдірді.
Дәурен ТІЛЕУХАН.