ІНДЕТТЕН САҚТАНАЙЫҚ

834 көрілім

Қалыпты жағдайда Covid-2019 жұқпасынан кейін асқыну қаупі жоқ. Бұл вирус:

-65 жастан асқан адамдарға;
-бес жасқа дейінгі балаларға;
-жүкті әйелдерге;
-иммунитеті әлсіз не жүрек, өкпе, бүйректің созылмалы аурулары бар адамдарға қауіп туғызуы ықтимал.

Сырқат кей науқастарда ауыр түрде өтіп, пневмония мен тыныс алудың қиындауына әкелуі мүмкін. Сирек жағдайда вирус өлімге әкеледі.

Covid-2019 симптомдары

Коронавирус кәдімгі тұмау тәрізді болғандықтан, оның алғашқы белгілерін көп адам байқай бермейді. Дегенмен, дәрігерлер келесі симптомдар білінсе, бірден дабыл қағуға кеңес береді:

-дене қызуының көтерілуі, жоғары тепмература;
-құрғақ қатты жөтел;
-бастың ауруы;
-кеуде тұсының ауруы;
-ентікпе және тыныс алудың бұзылуы;
-жүрек қағысының жиілеуі;
-пневмония;
-безгек;
-мұрынның бітуі;
-фарингит;
-диарея.

Осындай симптомдарды байқасаңыз, 103 нөміріне хабарласып, бірден медициналық мекемеге хабар беріңіз. Әсіресе вирус тараған елдерден сапарлап келген болсаңыз, міндетті түрде тексерілген жөн. Коронавирус респираторлық жолмен жұғады. Covid-2019 инфекциясын жұқтырған адаммен жақын байланыссаңыз, қауіпті дертке шалдығуыңыз әбден мүмкін. Инфекция ауру жұқтырған адамнан келесі адамға жөтелгенде не түшкіргенде науқастың мұрнынан, аузынан бөлінетін ұсақ тамшылар арқылы беріледі. Бұл тамшылар заттардың бетіне, есік тұтқасына түседі. Ол заттарды ұстаған адам қолын жумастан көзіне, мұрнына немесе аузына тигізсе, ауруды жұқтырады. Сондықтан, коронавирусқа шалдыққан адамнан 1 метрден аса қашықтықта жүру маңызды. Қазіргі уақытта ғалымдар вирустың заттардың бетінде қанша уақыт тіршілік ететінін анықтауда. Вирус бір сағаттан бірнеше күнге дейін өміршеңдігін сақтай алады деген болжам бар. Сондықтан, вирусты өлтіру және олардың адамға жұғуына жол бермеу үшін қарапайым дезинфекциялаушы заттарды қолдануға болады.

Коронавирустан қалай сақтану керек?

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының инфекцияның алдын алуға беретін кеңестері:

-Қолды әр жарты сағат сайын 20 секунд бойы сабындап жуу;
-Микробтарды өлтіруге антисептик көмектеседі. Медициналық спирт те қолдануға жарайды. Егер спиртке аллергия бар болса, санитайзерді пайдаланыңыз;
-Түшкіргенде және жөтелгенде мұрын-аузыңызды қағаз майлықпен не шынтағыңызбен жабыңыз. Содан кейін майлықты жабық контейнерге тастап, қолыңызды жуыңыз;
-Қолыңызды көзіңізге, мұрныңызға және аузыңызға тигізбеңіз, бұлар вирустың «кіріс қақпасы» саналады;
-Жөтел, жоғары температура және тыныс алу мүшелері ауруларының басқа симптомдары бар адамдардан аулақ жүріңіз;
-Адам көп жиналатын қоғамдық орындарға, той-томалақ, жиындарға бармай, үйде отыруға тырысыңыз;
-Адамдармен қол алыспай, қашықтықтан амандасқан жөн;
-Іс-сапардан бас тартып, әлем бойынша саяхатты шектеңіз;

Үйдің терезесін жиі ашып, ауаны тазартып тұрыңыз;

-Қоғамдық көлікті жиі пайдаланбаған жөн;
-Қолма-қол ақшадан бас тартып, төлемді мүмкіндігінше банк картасы арқылы жасаңыз;

Бөлмені жиі желдетіңіз;

-Табиғат пен фермалардағы жануарлардан аулақ жүріңіз;
-Ет пен жұмыртқаны ұзақ уақыт қайнатып не пісіріңіз, яғни, шала піскен күйінде тұтынбаңыз;
-Температура көтерілгенде, жөтелгенде және тыныс алу қиындағанда дереу медициналық жәрдемге жүгініңіз;
-Иммунитетіңізді нығайтып, салауатты өмір салтын ұстаныңыз. Ақуыздарға, дәрумендерге және минералды заттарға бай тағамдарды тұтыныңыз.

Үй карантинінде жатқан адамдар нені ескеруі керек?

Covid-2019-дың инкубациялық кезеңі 14 күнге дейін созылады. Дәрігерлер үйде оқшауланған науқастарға келесі кеңестерді ұсынады:

-Үйден шықпаңыз;
-Жабық есігі бар, жақсы желдетілетін бөлмеде жатыңыз;
-Қажеттілік үшін бөлмеден шыққан жағдайда, маска киюді ұмытпаңыз;
-Түшкіргенде және жөтелгенде мұрын-аузыңызды қағаз майлықпен не шынтағыңызбен жабыңыз;
-Қолыңызды жиі дезинфекциялаңыз, әсіресе тамақ ішер алдында тазалық шараларын қатаң сақтаңыз;
-Қолды бір рет қолданатын қағаз майлықпен сүртіңіз;
-Мүмкіндігінше бөлек гигиеналық бөлме пайдаланған жөн;
-Үйге қонақтардың келуін шектеңіз.

14 күндік карантинге жатқызылған адам ол аяқталғаннан кейін де 10 күнге дейін телефон арқылы медқызметкерлердің бақылауында болады.

Егер симптомдар пайда болса, бірақ ПТР талдауынан өту мүмкін болмаса не істеу керек? Егер адам жұмыс істеп, ауырып қалса, ол жұмыс берушіге қоңырау шалып, бұл туралы хабарлауы керек. Келесі қоңырауды ол учаскелік дәрігерге беруі керек. Дәрігер оның жағдайын бағалауы керек. Емхана пациенттің үйіне мобильді бригада жібереді. Мамандар ПТР-ға зертханалық зерттеу үшін мұрыннан, жұтқыншақтан жағынды алады. Бұл тегін. Мен тағы да назар аударғым келеді, пациент қайда жүгіретінін, қанша тұратынын ойламауы керек. Мобильді топ келіп, зерттеу үшін материал алады, нәтиже шыққан кезде олар дәрігерге, ал дәрігер науқасқа хабарлайды.

Егер Сіз ауырып қалсаңыз, ЖРВИ ауруының белгілері байқалса, 103-ке қоңырау шалыңыз! Егер Сізде коронавирус туралы сұрақтар болса, Түркістан қалалық емханасының 5-90-01 қауырт желісіне қоңырау шалып немесе 1406 нөміріне қоңырау шалыңыз!

Луиза АРЫНБЕК,
Түркістан қалалық емханасының эпидемиологы.

Пікір үстеу

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған

Жоғары

Вы не можете скопировать содержимое этой страницы